Tiếp tục hoàn thiện và xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc (14:06 23/07/2024)
Chủ trì Hội thảo có các đồng chí: GS.TS Tạ Ngọc Tấn, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng lý luận Trung ương; PGS.TS Phạm Văn Linh, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; TS Nguyễn Văn Phong, Phó Bí thư Thành ủy.
Tham dự Hội thảo có: PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội; PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, Phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương cùng các lãnh đạo Hội đồng Lý luận Trung ương, các nhà khoa học. Về phía thành phố Hà Nội, có Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy Nguyễn Doãn Toản cùng đại diện lãnh đạo các đơn vị liên quan.
Các đại biểu tham dự Hội thảo khoa học
Mở đầu Hội thảo, các đại biểu đã thành kính dành một phút mặc niệm tưởng nhớ Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, nhà lãnh đạo lỗi lạc, trọn đời vì nước, vì dân.
Các đại biểu thành kính mặc niệm Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
Phát biểu đề dẫn Hội thảo, PGS.TS Phạm Văn Linh, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương cho biết, sau chiến thắng vĩ đại Mùa xuân năm 1975 giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, cả nước bước vào xây dựng CNXH. Trong 50 năm qua, thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, công cuộc xây dựng và phát triển đất nước đã có những thành công cả về lý luận và thực tiễn. Riêng trong lĩnh vực văn hóa, xã hội và con người đã có những bước đổi mới, phát triển quan trọng phù hợp với từng chặng đường của cách mạng.
PGS.TS Phạm Văn Linh, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương phát biểu đề dẫn Hội thảo
PGS.TS Phạm Văn Linh cho biết, nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc là nền văn hóa vừa tiếp thu những văn hóa mới cho phù hợp với thời đại, với con người, lược bỏ những quan niệm lạc hậu, lỗi thời nhưng vẫn giữ được nét văn hóa truyền thống tốt đẹp của ông cha ta. Nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc chứa đựng những yếu tố tạo ra sức sống, bản lĩnh dân tộc, bao gồm những giá trị bền vững, những tinh hoa của dân tộc Việt Nam được hun đúc qua hàng nghìn năm lịch sử dựng nước và giữ nước.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã đề ra mục tiêu đến năm 2045 nước ta trở thành nước phát triển, có thu nhập cao; xác định một trong những định hướng lớn là phát triển con người toàn diện, xây dựng nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, để văn hoá thật sự trở thành sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc.
Tuy nhiên, đến nay, văn hóa vẫn chưa thực sự được các cấp, các ngành nhận thức một cách sâu sắc và chưa được quan tâm đầy đủ, tương xứng. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý văn hóa có lúc còn lúng túng, chậm trễ, nhất là trong việc thể chế hóa các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng về văn hóa. Đầu tư cho văn hóa chưa đúng mức, còn dàn trải, chưa đạt hiệu quả cao.
Tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chỉ rõ một trong các nguyên nhân chính của những hạn chế, tồn tại, bất cập, yếu kém trên lĩnh vực văn hoá là “việc thể chế hoá và tổ chức thực hiện đường lối văn hoá của Đảng còn thiếu đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả”. Đồng thời, yêu cầu phải “phân tích sâu sắc các nguyên nhân này để tìm cách khắc phục, nhằm đẩy mạnh hơn nữa việc chấn hưng và phát triển nền văn hoá Việt Nam trong thời gian tới”.
Do vậy, đồng chí mong các đại biểu tham góp nhiều ý kiến về các nội dung trên, góp phần xây dựng cơ sở phục vụ cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, góp phần công tác hoạch định đường lối của Đảng trong Đại hội lần thứ XIV tới đây. Đồng thời, hướng tới tiếp tục hoàn thiện và xây dựng nền văn hóa Việt Nam trên con đường đi lên CNXH của Đảng.
Tại Hội thảo, các đại biểu đã tập trung thảo luận làm rõ những vấn đề cơ bản về những thành tựu, hạn chế và những nguyên nhân của thành tựu, hạn chế trong xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc qua 50 năm thống nhất, cả nước đi lên CNXH. Đồng thời, đánh giá thực trạng việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc 50 năm qua. Những vấn đề đặt ra hiện nay và định hướng, giải pháp tiếp tục xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc trong thời gian tới.
Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong phát biểu tại Hội thảo
Phát biểu tại Hội thảo, Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong nhấn mạnh, Thành phố luôn chú trọng phát triển hài hòa giữa kinh tế và văn hóa. Vì thế, Hội thảo là dịp để Hà Nội có cơ hội giao lưu, trao đổi, thảo luận giới thiệu với các đại biểu về mảnh đất, con người Thủ đô với truyền thống trong lịch sử và hiện tại.
Với sự phối hợp chuẩn bị chu đáo, công phu, kỹ lưỡng của các đồng chí lãnh đạo Hội Đồng Lý luận Trung ương và Thành ủy Hà Nội, sự tham gia nhiệt tình, trách nhiệm của các đại biểu, các chuyên gia, các nhà nghiên cứu, nhà khoa học, Hội thảo sẽ thu được nhiều kết quả tốt đẹp và có sức lan tỏa sâu rộng, đạt được kết quả như mong muốn. Đặc biệt, cung cấp luận cứ để Thành ủy Hà Nội hoàn thiện văn kiện Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ XVIII, trong đó, có nội dung liên quan đến văn hóa, con người.
TS Nguyễn Viết Chức, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Văn hóa - Xã hội Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tham luận
Tại Hội thảo, các đại biểu đã trình bày các tham luận về: "Quan điểm của Đảng về xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc trong 50 năm qua (1975-2025)" của PGS.TS Nguyễn Duy Bắc, Phó Giám đốc Học Viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; "Xây dựng chuẩn mực con người Việt Nam trong 50 năm qua (1975-2025)" của PGS.TSKH Lương Đình Hải, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam; "Phát triển văn hóa Thủ đô trong 50 năm thống nhất và đổi mới, hội nhập" của TS Nguyễn Viết Chức, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Văn hóa - Xã hội Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam; "Xây dựng nền văn học nghệ thuật Việt Nam trong 50 năm qua (1975-2025): của PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ương; "Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa các dân tộc thiểu số trong 50 năm qua (1975-2025)" của GS.TS Lê Hồng Lý, Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian...
Trong tham luận của mình, TS Nguyễn Viết Chức, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục Quốc hội nêu rõ, 50 năm qua, điều ông nhận thấy rõ nhất chính là sự chuyển biến vượt bậc về nhận thức của lãnh đạo và nhân dân Thủ đô về văn hóa. Cụ thể: “Sự thay đổi nhận thức diễn ra ở các cấp, trong đội ngũ lãnh đạo và trong lòng dân. Thủ đô Hà Nội thực sự đang đi đầu trong phát triển văn hóa. Nhiều Chỉ thị, kế hoạch, hội thảo về xây dựng văn hóa, con người Hà Nội liên tục được triển khai. Đây là một bước tiến vượt bậc trong xây dựng và phát triển Thủ đô trong 50 năm qua”.
Còn PGS.TS Bùi Hoài Sơn nhận định: “Hà Nội là ngọn hải đăng dẫn dắt sự phát triển công nghiệp văn hóa của cả nước. Với Nghị quyết 09 cùng hàng loạt các chương trình, Chỉ thị, kế hoạch…, Thủ đô thực sự đã có nhiều bứt phá trong lĩnh vực văn hóa”. Để đạt được nhiều thành tựu hơn nữa, thành phố Hà Nội cần nhiều hơn không gian sáng tạo, sự kiện sáng tạo để hình thành con người sáng tạo. Đó là điều cơ bản để phát triển công nghiệp văn hóa, hoàn thành mục tiêu đề ra.
PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ương trình bày tham luận
Với gần 50 tham luận, Hội thảo là một bước thảo luận nhằm nhận thức, đánh giá đúng và đầy đủ hơn những thành tựu và những vấn đề đặt ra 50 năm qua trong công cuộc xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Đây là nội dung có tính bao quát, liên quan đến cả vấn đề lý luận và thực tiễn, hướng tới tiếp tục hoàn thiện và xây dựng nền văn hóa Việt Nam trên con đường đi lên chủ nghĩa xã hội.
